Chiều 28/11, Bộ VHTTDL đã tổ chức Hội nghị Tổng kết thực hiện Nghị định số 89/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xét tặng danh hiệu "Nghệ sĩ Nhân dân", "Nghệ sĩ Ưu tú"; Nghị định số 40/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 89/2014/NĐ-CP tại Hà Nội.

.

Toàn cảnh Hội nghị

Tới dự và chủ trì Hội nghị có Đ/c Trịnh Thị Thủy – Thứ trưởng Bộ VHTTDL, đại diện các Cục, Vụ, đơn vị chức năng thuộc Bộ VHTTDL; lãnh đạo các Sở VHTTDL, VHTT các địa phương, lãnh đạo Liên hiệp các Hội VHNT Trung ương, các Hội VHNT chuyên ngành cùng nhiều chuyên gia, văn nghệ sĩ…

Trên cơ sở thực tiễn qua 02 đợt xét tặng danh hiệu "Nghệ sĩ Nhân dân", "Nghệ sĩ Ưu tú" năm 2016 và 2019 cũng như qua rà soát, tiếp thu ý kiến trao đổi của các đại biểu, chuyên gia chuyên ngành, các nghệ sĩ tại Hội nghị tổng kết 05 năm thực hiện Nghị định số 89/2014/NĐ-CP, để công tác xét tặng danh hiệu phù hợp hơn tình hình thực tiễn, Bộ VHTTDL đã tham mưu xây dựng trình Chính phủ ban hành Nghị định số 40/2021/NĐ-CP ngày 30/3/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 89/2014/NĐ-CP với những quy định mới, cởi mở hơn theo hướng bám sát thực tế, tạo điều kiện thuận lợi trong công tác xét tặng, tôn vinh những nghệ sĩ có tài năng nổi trội của từng loại hình, ngành nghề nghệ thuật.

Qua nghiên cứu báo cáo của các Bộ/ngành; địa phương tổng kết về thực hiện Nghị định, qua việc xét tặng danh hiệu vừa được triển khai tại Hội đồng cấp Bộ/tỉnh và Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước của đợt xét tặng lần thứ 10, Bộ VHTTDL cho rằng, công tác xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân", "Nghệ sĩ Ưu tú" còn một số vướng mắc như: Một số Hội đồng cấp Bộ/tỉnh còn lúng túng trong việc xét tặng danh hiệu "Nghệ sĩ Nhân dân", "Nghệ sĩ Ưu tú" theo tiêu chí "trường hợp đặc biệt". Vì thế số lượng hồ sơ xét theo tiêu chí "trường hợp đặc biệt" nhiều hơn xét theo tiêu chí giải thưởng. Bản nhận xét, đánh giá của Hội đồng các cấp đối với những cá nhân xét theo tiêu chí "trường hợp đặc biệt" nhiều khi còn sơ sài, chưa thể hiện rõ nét sự cống hiến nội trội, tài năng xuất sắc của cá nhân

Bên cạnh đó, việc xác nhận thành phần tham gia của cá nhân trong chương trình, vở diễn, tiết mục đạt giải thưởng để tính quy đổi giải thưởng cho cá nhân của một vài cơ quan, đơn vị nghệ thuật chưa đúng tên gọi như thành phần quy định trong Bảng quy đổi.

Vướng mắc trong xác nhận về thời gian hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp đối với các nghệ sĩ hoạt động nghệ thuật tự do hoặc đối với những nghệ sĩ lớn tuổi, tham gia hoạt động nghệ thuật từ rất lâu, được đào tạo truyền nghề, không qua trường hợp đào tạo chuyên nghiệp, việc có được hợp đồng lao động từ đơn vị nghệ thuật hoạt động từ thời điểm mới vào nghề là rất khó vì qua thời gian lâu năm có thể đơn vị đã giải thể hoặc đổi tên nhiều lần, công tác lưu trữ không phục vụ được việc trích lục các hồ sơ lâu năm. Hồ sơ thiếu yếu tố chứng minh thời gian hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp, gây khó khăn cho Hội đồng các cấp khi xét danh hiệu.

Một số địa phương, Trung tâm văn hóa tỉnh có chức năng hoạt động nghệ thuật cả chuyên nghiệp và không chuyên; vấn đề đặt ra là việc xem xét tính giải thưởng và thời gian hoạt động nghệ thuật của các nghệ sĩ như thế nào cho phù hợp và đúng quy định. Tại Hội nghị, các đại biểu đã góp ý kiến đồng thuận với những vấn đề còn tồn tại trong việc xét danh hiệu NSND, NSƯT đồng thời có nhiều ý kiến góp ý nhằm khắc phục những vấn đề còn tồn tại.

Kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy cho biết, các ý kiến đóng góp tại Hội nghị được Bộ lắng nghe nghiêm túc. Tới đây để xây dựng nghị định mới, Bộ VHTTDL sẽ giao cho các cơ quan quản lý của Bộ xem xét bổ sung thêm đối tượng là những người sáng tạo ra các tác phẩm văn hóa nghệ thuật không thuộc đạo diễn, diễn viên, họa sĩ…". Tuy nhiên, đây là vấn đề vô cùng khó khăn, làm thế nào để tránh được xét tặng danh hiệu cao quý nhưng không được xét trùng. Để làm được điều này, cần phải nghiên cứu và đánh giá những tác động sâu hơn nữa"- Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy nhấn mạnh.

Thứ trưởng cũng cho biết thêm, việc xây dựng Nghị định thay thế Nghị định 89 và Nghị định 40 được Bộ VHTTDL xác định là nhiệm vụ quan trọng. Trong thời gian tới, sẽ có những buổi làm việc đặc thù với các bộ, ban, ngành, các hội chuyên ngành và đặc biệt là các địa phương để xin ý kiến. Thứ trưởng đề nghị, những người làm công tác thi đua khen thưởng, các Hội VHNT chuyên ngành tại địa phương, trong quá trình thực tiễn vô vàn những bất cập phát sinh, vướng mắc, cần có ý kiến góp ý, đề xuất giải pháp để thực hiện việc xét danh hiệu NSND, NSƯT thực sự tôn vinh những nghệ sĩ có tài năng, đánh giá đúng công lao đóng góp của họ đối với nền VHNT nước nhà.

Trường CĐ VHNT Việt Bắc là đơn vị đào tạo trực thuộc Bộ VHTTDL, với vai trò là giảng viên, mỗi nhà giáo hiện đang thực hiện chức năng giảng dạy, đồng thời sáng tạo nghệ thuật. Năm 2022, thực hiện hướng dẫn của Bộ, Nhà trường đã gửi 03 hồ sơ xét tặng Nghệ sĩ ưu tú cho 3 giảng viên nhà trường. Trên tinh thần cuộc họp, trong thời gian tới, nhà trường khuyến khích các giảng viên hoàn thành nội dung giảng dạy, đồng thời phát huy tính sáng tạo tác phẩm mới phục vụ nhiệm vụ chính trị, đồng thời góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc của khu vực và đất nước.