Tết cơm mới (khẩu mấư) là ngày lễ truyền thống của dân tộc Tày, Nùng,
Thái thường được tổ chức vào ngày mùng 10 tháng 10 âm lịch hàng năm nhằm tạ ơn
các vị thần linh, tổ tiên đã cho mùa màng bội thu và cầu mong vụ mùa tới mưa
thuận gió hòa, nhân khang vật thịnh. Đây cũng là lễ tiết đánh dấu chu kỳ trong
canh tác nông nghiệp truyền thống của người Tày, Nùng, Thái. Trước đây, tết cơm
mới là ngày hội lớn thứ hai của cộng đồng người Tày, Nùng, Thái chỉ sau Tết
nguyên đán. Theo cuốn “Tục lệ Lạng Sơn trước năm 1920” (Sở Văn hóa thông tin Lạng
Sơn và Viện Hán Nôm) thì tết cơm mới được gọi là “Thường Tân”, được tổ chức thường
kỳ hàng năm tại các làng xã trong toàn trấn Lạng Sơn. Trước khi đến ngày lễ khoảng
5 ngày, các chức dịch trong làng chiếu bổ hộ khẩu mà thu tiền để mua lợn, gà, gạo,
rượu, hoa quả và tiền vàng đem đến miếu cúng thần linh. Người chủ trì các lệ
cúng bái trong miếu là ông thầy mo. Cúng xong thì toàn dân hội họp ăn uống 1 bữa
linh đình. Ngày nay, do tác động của chiến tranh và sự thay đổi của đời sống xã
hội, tết cơm mới đã dần bị mai một, chỉ còn được tổ chức ở một số nơi với quy
mô gia đình.
.
Với mục đích bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân tộc trong hoạt động
du lịch nên hàng năm, khu bảo tồn làng nhà sàn sinh thái Thái Hải (thuộc Công
ty TNHH Thái Hải) đều thường xuyên tổ chức, duy trì ngày Tết cơm mới độc đáo
này. Đây là hoạt động rất tích cực và bổ ích trong việc phát triển các sản phẩm
du lịch từ di sản gắn với bảo tồn, quảng bá văn hóa truyền thống của cha ông.
Nhận lời mời của Ban Giám đốc Công ty TNHH Thái Hải về việc mời tham dự
Tết cơm mới truyền thống. Ngày 24 tháng 11 (tức ngày mùng 10 tháng 10 âm lịch
năm Canh Tý) vừa qua, Khoa Nghiệp vụ Văn hóa và Du lịch đã cử HSSV các lớp CĐ
QLVH K14, TC Biên tập và Dàn dựng Ca múa nhạc K1 và TC Nghệ thuật biểu diễn dân
ca K2 tham gia trải nghiệm ngày hội Tết cơm mới tại khu bảo tồn làng nhà sàn
sinh thái Thái Hải (P. Thịnh Đức, Tp. Thái Nguyên) do ThS. Trần Trung Hiếu -
Trưởng khoa làm trưởng đoàn.
.
Chương
trình Tết cơm mới được diễn ra từ 13h00 đến 22h00 tại sân trung tâm làng nhà
sàn Thái Hải với rất nhiều các hoạt động như tế lễ, dân vũ, trò chơi dân gian
và chương trình nghệ thuật với sự tham gia của HSSV trường Cao đẳng VHNT Việt Bắc,
ĐH Khoa Học (ĐH Thái Nguyên), các CLB dân ca, các nghệ nhân then, sli, lượn đến
từ tỉnh Lạng Sơn cùng đội văn nghệ khu bảo tồn làng nhà sàn sinh thái Thái Hải.
Với sự quan tâm đầu tư trong tất cả các khâu từ khâu tổ chức, tiếp đón đại biểu
đến khâu tuyên truyền, quảng bá nên chương trình Tết cơm mới của Khu bảo tồn
làng nhà sàn sinh thái Thái Hải năm nay thu hút rất đông du khách đến tham dự
và trải nghiệm.
Trong đợt
thực tế này, với nhiệm vụ quan sát và trải nghiệm thực tế ở 03 môn học là Hình
thức và thể loại âm nhạc, lễ hội & sự kiện, phát âm tiếng Tày, Nùng, HSSV
đã được Ban giáo đốc Công ty nhiệt tình hướng dẫn tham gia vào các hoạt động trọng
tâm của lễ hội như nghi thức cúng tế các vị thần linh của các thầy then, các điệu
dân vũ của người Tày, Nùng, ẩm thực dân gian ngày Tết cơm mới và chương trình
nghệ thuật đầy màu sắc dân gian của các dân tộc Việt Bắc.
Qua chương
trình này, các em thấy được sự đa dạng, phong phú trong văn hóa, nghệ thuật
truyền thống của người Tày, Nùng. Đồng thời, qua sự trải nghiệm và quan sát diễn
trình lễ hội, HSSV đã có bước đầu tiếp cận với công tác quảng bá, tổ chức và điều
hành các hoạt động trong lễ hội và sự kiện. Đây là những kiến thức thực tế rất
có ích và là những tiền đề ban đầu để các em tiếp cận môn học một cách sâu sắc
và củng cố cho các em kiến thức về chuyên môn, nghiệp vụ cũng như kinh nghiệm
cho công tác sau này.